📑 Mục lục bài viết ☰ Lịch sử hình thànhHệ thống trưng bày chínhHệ thống kho cơ sởCông tác nghiên cứu và hợp tác quốc tếGiáo dục và phổ biến khoa họcThành tích và giải thưởngTrải nghiệm tham quanGiá trị…
Bảo tàng Lịch sử Việt Nam là một trong những bảo tàng quốc gia quan trọng nhất, được thành lập sớm nhất trong hệ thống các bảo tàng quốc gia Việt Nam. Bảo tàng tọa lạc tại trung tâm Hà Nội, là nơi lưu giữ, bảo tồn và giới thiệu những giá trị lịch sử – văn hóa phong phú của dân tộc Việt Nam từ thời Tiền sử đến Cách mạng Tháng Tám 1945.
BTLSVN được thành lập trên cơ sở kế thừa Bảo tàng Louis Finot, một bảo tàng do Trường Viễn Đông Bác cổ Pháp xây dựng năm 1926 và khánh thành năm 1932. Năm 1958, Chính phủ Việt Nam tiếp quản công trình này, nghiên cứu, sưu tầm bổ sung hiện vật và chuyển đổi nội dung từ bảo tàng nghệ thuật thành bảo tàng lịch sử. Ngày 3/9/1958, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam chính thức mở cửa đón khách tham quan.
Lịch sử hình thành
Bảo tàng Louis Finot ban đầu mang tính chất khảo cổ học và nghệ thuật, chủ yếu phục vụ nghiên cứu của các học giả Pháp. Khi tiếp quản vào năm 1958, Chính phủ Việt Nam đã đặt mục tiêu chuyển đổi bảo tàng thành một trung tâm lịch sử – văn hóa, nhằm phục vụ nhu cầu giáo dục, nghiên cứu và phổ biến kiến thức lịch sử dân tộc.
BTLSVN kể từ khi thành lập đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển, mở rộng trưng bày và nâng cấp hệ thống kho cơ sở. Trong gần 50 năm hoạt động, bảo tàng đã trở thành địa chỉ uy tín, đón hàng chục triệu lượt khách trong và ngoài nước, bao gồm cả nguyên thủ quốc gia, nhà lãnh đạo cao cấp, các nhà khoa học và học giả quốc tế.
Hệ thống trưng bày chính
Hệ thống trưng bày của BTLSVN có diện tích hơn 2.200 m², giới thiệu lịch sử dân tộc Việt Nam theo niên biểu, từ thời Tiền sử (cách ngày nay khoảng 30 – 40 vạn năm) đến Cách mạng Tháng Tám 1945. Hệ thống trưng bày được tổ chức theo nguyên tắc kết hợp giữa:
-
Trưng bày theo giai đoạn và sự kiện lịch sử: Tái hiện các bước phát triển của dân tộc Việt Nam qua các thời kỳ khác nhau, từ công cụ đồ đá, công cụ kim khí, văn hóa Đông Sơn, đến các cuộc kháng chiến chống xâm lược.
-
Trưng bày sưu tập mở: Cho phép bổ sung, cập nhật hiện vật mới, tạo nên sự linh hoạt, mới mẻ và hấp dẫn người tham quan.
-
Trưng bày chuyên đề: Thường xuyên tổ chức các triển lãm chuyên đề, kết hợp màn hình TV, màn hình cảm ứng hiện đại, hình ảnh sống động và dữ liệu khoa học chính xác.
Hệ thống trưng bày chính của Bảo tàng được thiết kế nhằm phục vụ cả nhu cầu tham quan giải trí, giáo dục lẫn nghiên cứu chuyên sâu.
Hệ thống kho cơ sở
BTLSVN hiện lưu giữ hơn 100.000 tiêu bản hiện vật, bao gồm nhiều chất liệu và sưu tập quý hiếm như:
-
Sưu tập văn hóa Núi Đọ, Hòa Bình – Bắc Sơn
-
Sưu tập văn hóa Đông Sơn
-
Sưu tập gốm men cổ Việt Nam
-
Sưu tập điêu khắc đá Chămpa
-
Sưu tập đồ đồng thời Lê – Nguyễn
Trong những năm gần đây, kho cơ sở được bổ sung nhiều sưu tập từ các khu vực miền Trung, Tây Nguyên, Nam Bộ, và hiện vật thu thập từ các con tàu đắm cổ ngoài biển Đông. Hệ thống kho được trang bị hiện đại, sắp xếp khoa học, đáp ứng chuẩn mực bảo quản hiện vật bảo tàng quốc tế.
Công tác nghiên cứu và hợp tác quốc tế
BTLSVN luôn chú trọng công tác đối ngoại, mở rộng giao lưu, hợp tác với các bảo tàng và tổ chức văn hóa quốc tế. Bảo tàng tham gia:
-
Trao đổi ấn phẩm chuyên ngành với hơn 100 bảo tàng, tổ chức văn hóa trên thế giới.
-
Tham gia các hội thảo khoa học quốc tế, như:
-
“Sự phát triển văn hóa – xã hội trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế Châu Á, 1994”
-
“Bảo tồn hiện vật khảo cổ, 1996”
-
“Vai trò của bảo tàng trong thế kỷ XXI, 1997”
-
-
Tiếp nhận và triển khai các dự án quốc tế, như:
-
Tổ chức SIDA (Thụy Điển) về in tờ gấp giới thiệu hệ thống trưng bày
-
Tổ chức AUPELF-UREF hỗ trợ phụ đề và giảng dạy nghiên cứu
-
ODA của Nhật Bản hỗ trợ phương tiện nghe nhìn phục vụ tuyên truyền giáo dục
-
Bên cạnh đó, Bảo tàng cũng tổ chức nhiều đoàn cán bộ đi tham quan, khảo sát tại các bảo tàng ở Trung Quốc, Singapore, Indonesia, Malaysia, Lào, Brunei… nhằm học hỏi kinh nghiệm quản lý, trưng bày và bảo quản hiện vật.
Giáo dục và phổ biến khoa học
BTLSVN trở thành trung tâm văn hóa – khoa học lớn của đất nước. Hàng chục triệu người Việt Nam và hàng trăm ngàn khách quốc tế đã đến tham quan, trong đó có nhiều nguyên thủ quốc gia, nhà lãnh đạo cao cấp. Bảo tàng ghi nhận những tình cảm tốt đẹp này trong các sổ vàng lưu niệm.
Công tác giáo dục của Bảo tàng bao gồm:
-
Tổ chức tham quan, thuyết minh và các chương trình giáo dục văn hóa.
-
Xuất bản sách, tạp chí và các ấn phẩm chuyên đề giới thiệu lịch sử Việt Nam.
-
Phối hợp với các trường học, đại học, viện nghiên cứu trong và ngoài nước để phát triển giáo trình và nghiên cứu chuyên ngành.
Thành tích và giải thưởng
Trong gần 50 năm hoạt động, BTLSVN đã nhiều lần được Đảng và Nhà nước tặng thưởng, cụ thể:
-
1968: Huân chương Lao động hạng Ba
-
1975: Huân chương Lao động hạng Ba
-
1988: Huân chương Lao động hạng Nhất
-
1998: Huân chương Độc lập hạng Ba
-
2000: Cờ luân lưu của Chính phủ
Những giải thưởng này phản ánh uy tín, tầm vóc và vai trò quan trọng của Bảo tàng trong hệ thống bảo tàng Việt Nam và quốc tế.
Trải nghiệm tham quan
Khi đến BTLSVN, du khách có thể:
-
Khám phá lịch sử Việt Nam từ Tiền sử đến Cách mạng Tháng Tám 1945 qua gần 7.000 hiện vật và 2.200 m² trưng bày.
-
Tham quan trưng bày chuyên đề và hiện đại, kết hợp màn hình TV, màn hình cảm ứng, mô hình tái tạo sự kiện lịch sử, hình ảnh sống động.
-
Tìm hiểu văn hóa và nghệ thuật dân tộc Việt Nam thông qua các sưu tập đồ đồng, gốm, điêu khắc đá Chămpa, văn hóa Đông Sơn…
-
Học hỏi nghiên cứu khoa học nhờ các tư liệu, kho cơ sở và phòng nghiên cứu hiện đại.
-
Giao lưu quốc tế, tìm hiểu các dự án hợp tác bảo tàng và các chương trình giáo dục văn hóa từ nước ngoài.
Giá trị văn hóa và khoa học
Bảo tàng Lịch sử Việt Nam không chỉ là nơi lưu giữ di sản mà còn đóng vai trò quan trọng trong:
-
Bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử dân tộc
-
Phát triển nghiên cứu khoa học về lịch sử, khảo cổ, văn hóa dân tộc
-
Góp phần giáo dục và phổ biến tri thức lịch sử cho thế hệ trẻ
-
Tăng cường hợp tác và giao lưu quốc tế về văn hóa và bảo tàng học
BTLSVN là biểu tượng sống động cho lịch sử dân tộc, nơi mà bất kỳ người Việt Nam nào hay du khách nước ngoài đều có thể hiểu, cảm nhận và tự hào về quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Thông tin tham quan
-
Địa chỉ: Số 1 Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
-
Giờ mở cửa:
-
Sáng: 8:00 – 11:30
-
Chiều: 13:30 – 16:30
-
Trừ thứ Hai
-
-
Giá vé: Tùy đối tượng (người lớn, học sinh, sinh viên, khách nước ngoài)
Kết luận
Bảo tàng Lịch sử Việt Nam là điểm đến không thể thiếu cho những ai yêu thích lịch sử, văn hóa và nghiên cứu khoa học. Với kho tàng hiện vật phong phú, hệ thống trưng bày hiện đại và công tác giáo dục hiệu quả, BTLSVN góp phần khắc họa sinh động “cuốn sử sống” của dân tộc Việt Nam, từ thời Tiền sử đến Cách mạng Tháng Tám 1945.
Bảo tàng là nơi lưu giữ ký ức, truyền cảm hứng và giáo dục thế hệ trẻ, đồng thời là cầu nối văn hóa Việt Nam với thế giới, góp phần nâng tầm vị thế của hệ thống bảo tàng quốc gia.